STANY PRZEJŚCIOWE U NOWORODKA - ZMIANY FIZJOLOGICZNE, KTÓRE MUSISZ ZNAĆ...
Od momentu narodzin u noworodka dochodzi do wielu przemian fizjologicznych mających na celu adaptację do życia poza organizmem matki. Zmiany te nazywane są stanami przejściowymi u noworodka. Nie wymagają one interwencji lekarskiej i nie zawsze się pojawiają. Jednak konieczna jest ich obserwacja, gdyż wszelkie przekroczenie normy, czasu trwania lub nasilenia, należy traktować, jako objaw ewentualnych nieprawidłowości. Zaliczamy do nich:
o fizjologiczny spadek masy urodzeniowej ciała,
o fizjologiczny wzrost temperatury ciała,
o rumień toksyczny (noworodkowy),
o stolce przejściowe,
o odczyny ciążowe,
o żółtaczkę okresu noworodkowego.
FIZJOLOGICZNY SPADEK MASY CIAŁA
Fizjologiczny spadek masy urodzeniowej ciała rozpoczyna się w pierwszej dobie po porodzie, osiągając maksimum w trzeciej dobie, a następnie wyrównuje się do masy urodzeniowej około szóstego – siódmego dnia życia, max 14 dnia po narodzinach. Stan ten wynika z :
o utratą wody w wyniku parowania,
o wydaleniem smółki,
o wydaleniem moczu,
o ograniczona zdolność do zagęszczania moczu,
o ograniczone przyjmowanie płynów w pierwszych godzinach życia.
Naturalna utrata wagi nie powinna przekroczyć 10% wagi urodzeniowej, przeciętnie mieści się w granicach 5-7% ubytku urodzeniowej wagi ciała. Jeżeli utrata masy ciała przekracza wyżej podaną granicę może dojść do odwodnienia dziecka. Nadmiernemu spadkowi wagi ciała można zapobiec poprzez unikanie przegrzewania dziecka oraz karmienie piersią na żądanie.
FIZJOLOGICZNY WZROST TEMPERATURY CIAŁA
Kolejnym stanem przejściowym, który odpowiada za niedojrzałość ośrodka termoregulacji to fizjologiczny wzrost temperatury ciała, czyli inaczej gorączka przejściowa, która objawia się nagłym wzrostem ciepłoty ciała do 39 - 40ºC. Najczęściej występuje w 3 - 4 dobie życia, w dniu maksymalnego ubytku masy ciała. Przy wystąpieniu gorączki zaleca się częste przystawianie do piersi, kąpiele ochładzające o temperaturze o 1-2 ºC niższej niż temperatura ciała noworodka. Należy zwrócić uwagę na odpowiedni mikroklimat pomieszczenia, w którym przebywa dziecko. Prawidłowa temperatura otoczenia dla noworodka to 20 - 24 ºC, natomiast wilgotność na poziomie 60%.
RUMIEŃ TOKSYCZNY
Rumień toksyczny, inaczej noworodkowy wynika z niedojrzałości skóry, który objawia się adaptacją noworodka do nowego środowiska. Rumień uwidacznia się poprzez zaczerwienienie skóry tułowia, klatki piersiowej i kończyn, niekiedy twarzy. Często u 40-70% noworodków jest to łagodna zmiana. Może także występować w postaci biało – żółtych lub białych grudek o podłożu rumieniowym. Najczęściej występuje w okresie poporodowym, w 2-3 dobie życia. Pielęgnacja polega na utrzymaniu skóry w odpowiednim środowisku i czystości oraz nieprzegrzewanie dziecka, co wiąże się ze stosowaniem przewiewnej odzieży dostosowanej do temperatury otoczenia.
STOLCE PRZEJŚCIOWE
Stolce przejściowe pojawiają się od 3 dnia po porodzie, w postaci luźnych, papkowatych, zielonożółtych stolcy. Może pojawiać się nawet do 20 razy na dobę, najczęściej po każdym karmieniu piersią. W stolcach przejściowych mogą występować ślady śluzu bądź grudki niestrawionego pokarmu. Jest to stan utrzymujący się kilka dni, nie powodujący odwodnienia. Należy zwrócić uwagę na odpowiednią higienę okolicy krocza i pośladków, przy występowaniu częstych stolców - tutaj warto również pamiętać o częstym wietrzeniu pośladków przy każdej zmianie pieluszki.
ODCZYNY CIĄŻOWE
Za występowanie odczynów ciążowych u noworodka odpowiedzialne są hormony matki (prolaktyna, estrogeny), które przeniknęły do organizmy dziecka. Efektem u większości noworodków obu płci są powiększone gruczoły sutkowe, a czasem nawet wydzielanie mleka. U dziewczynek może powodować niewielkie krwawienie z pochwy oraz powiększenie łechtaczki. Odczyny ciążowe występują zazwyczaj od trzeciej doby życia dziecka, nie wymagają leczenia. Ustępują samoistnie po wyrównaniu hormonów u noworodka.
ŻÓŁTACZKA OKRESU NOWORODKOWEGO
Żółtaczka noworodkowa pojawia się u większości noworodków. Najczęściej jej przebieg jest łagodny, ale z powodu toksyczności bilirubiny należy monitorować jej poziom, aby móc zidentyfikować ewentualną hiperbilirubinemię. Pomiar wykonuje się za pomocą urządzenia, które wykonuje przezskórny pomiar stężenia bilirubiny, bądź z wykorzystania próbki krwi. Występuje jako proces adaptacji wątroby i układu pokarmowego do samodzielnego działania. U zdrowych noworodków stężenie bilirubiny we krwi występuje w 2 - 3 dobie życia i ustępuje około 7 - 10 doby życia, natomiast u większości dzieci widoczne jest zażółcenie powłok skórnych i twardówek. Noworodek w tym czasie jest senny, mniej ruchliwy i ma problemy ze ssaniem piersi. Wizualna ocena żółtaczki jest subiektywna, wymaga doświadczenia i powinna odbywać się przy świetle dziennym.
Żółtaczka fizjologiczna nie wymaga leczenia. Postępowanie w przypadku wystąpienia podwyższonych wartości granicznych dla żółtaczki fizjologicznej, żółtaczki związanej z karmieniem piersią i dla żółtaczki patologicznej polega na kontroli stężenia bilirubiny i dobraniu odpowiedniego leczenia.
Noworodek po porodzie traci komfortowe środowisko wewnątrzmaciczne, w którym miał zapewnione optymalne warunki temperatury, wymiany składników oraz spokój. Okres adaptacyjny u zdrowego, donoszonego noworodka przebiega na ogół bez zmian zdrowotnych. Nie oznacza to jednak, że u zdrowego noworodka nie mogą wystąpić zaburzenia adaptacyjne lecz warto znać prawidłowe zmiany u noworodka.
ZAPRASZAM CIĘ DO OBSERWOWANIA BABIKONU W MEDIACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH!